Een goed thema komt in elk onderdeel van een bijeenkomst naar voren. In dat opzicht is het thema No medicines without risk van de FIGON Geneesmiddeldagen 2005 zeer geslaagd. De plenaire lezingen waren uiteraard rond het thema opgezet. Maar ook de parallelle sessies van de FIGON participanten waren doorspekt met hints naar het centrale thema. Professor John van den Anker bijvoorbeeld legde tijdens de NVKF&B sessie nog eens de noodzaak uit van geneesmiddelonderzoek bij kinderen. Maar, waarschuwde hij voor een risico: "We moeten alert zijn op 'scientific misconduct'. We kunnen niet accepteren dat kinderen aan studies meedoen die niet goed ontworpen zijn. Dan moet je de resultaten weggooien en heb je het kind dus misbruikt."

Het opzetten van een nieuw bedrijf voor drug targeting betekent ook "een risico nemen voor een nieuw medicijn". Zowel Dr. Peter Gaillard van ToBBB Technologies BV (tijdens de NVFW sessie) als Dr. Flip Hoedemaker van Key Drug Prototyping (tijdens de BioFarmind sessie) vertelden hoe moeilijk het kan zijn om vanuit een goed idee een gezond bedrijf op te zetten. Gaillard: "Het is lastig om de technologie te houden maar wel een product op de markt te zetten. Het is moeilijk om partners te overtuigen dat jouw technologie werkt."

De deelnemers aan de sessies kwamen vooral om over nieuw onderzoek te horen. Sandrine Audouy zegt: "Ik heb bij de NVF hele goede lezingen gehoord. Niet direct toepasbaar voor mijn vakgebied maar voor het verbreden van mijn kennis. Het zijn dezelfde medicijnen voor een andere toepassing." Audouy werkt bij Biomade in Groningen, een samenwerkingsverband met de Universiteit Groningen. Ze werkt aan nieuwe vaccinatiemethoden, zoals oraal en door de neus. Audouy's collega Marijke Haas vond de lezing over reumaonderzoek van Mieke Boots (Organon) erg goed. "Het ging over data verzamelen en van daaruit een idee vormen en uitwerken. Een goed opgezet onderzoek."

Drukte
De opzet van de postersessies van de NVKF&B werd iets minder enthousiast ontvangen. Professor Koos Brouwers kijkt toe hoe zijn voormalige promovenda haar onderzoek presenteert over de beoordeling van medicatie door zowel artsen als geriaters, waardoor de hoeveelheid voorgeschreven medicijnen af lijkt te nemen. "Ik vind de ruimte te klein, er is op deze manier niet genoeg aandacht voor een poster. Je ziet ook dat er nauwelijks discussie is. De opzet van vorige keer waarbij de onderzoeker de poster in drie minuten mocht toelichten vond ik veel beter."

Een andere deelneemster vindt de postersessie van de NVKF&B wél goed opgezet. "De sessie met een moderator is een goed concept. Zo krijg je een veel actievere discussie." Ook de lezing van E. Lutgens tijdens de NVF sessie vindt de AMC medewerkster erg goed. "Een conceptueel verhaal van onderzoek dat af is. Ook heel goed was de Ariëns lecture.  Daar is vijftien jaar aan gewerkt, het is een mooi afgerond geheel. Ik heb veel nieuwe ideeën opgedaan deze dagen."

De tweede dag van de bijeenkomst begon voor de deelnemers aan de NVFG sessie met een zwaar onderwerp. De nieuwe Wet Medisch Onderzoek die al in 2004 ingevoerd had moeten worden, werd door diverse betrokkenen toegelicht. Adrie Hollestein, medical advisor bij 3M Pharma Nederland BV, vindt het een goed idee dat er aandacht was voor de wet. "Er is veel media-aandacht geweest voor deze bijeenkomst. Het is een goed idee om met alle partijen samen te komen en het eens te worden over hoe de wet wordt ingevuld." Hollestein vond vooral de uitleg van het CCMO (Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek) heel verhelderend. Jaap de Bruin, klinisch farmacoloog bij het Orbis/Maaslandziekenhuis in Sittard en voorzitter van de Medisch Ethische Toetsingscommissie METC, is het daarmee eens. "Zo'n bijeenkomst is noodzakelijk. Voor mij was de grote lijn van het beleid wel duidelijk, maar niet hoe het CCMO dat gaat invullen. De regels veranderen niet drastisch, maar hopelijk wel ten goede."

Erkenning
Diverse prijzen werden uitgereikt gedurende de twee dagen. De proefschriftprijs van de NVKF&B ging op 4 oktober naar dr. Anke Wegman, tegenwoordig werkzaam bij NIVEL. Zij keek naar N=1 onderzoek voor onder andere NSAIDs voor de behandeling van arthrose, en voor het gebruik van slaapmiddelen. Problemen daarbij zijn dat N=1 onderzoek alleen voor chronische ziekten zinvol is, en analyse van de data lastig is. Wegman is blij met de prijs: "Het is toch een erkenning dat je goed werk hebt gedaan."

De GlaxoSmithKline proefschriftprijs werd tijdens de NVF parallelsessie op 5 oktober uitgereikt aan Dr. Reinoud Gosens. Hij heeft na zijn promotie de prestigieuze Marie Curie fellowship gekregen en werkt daarmee nu bij prof. Halayko aan de University of Manitoba, Canada. Zijn promotor prof. Zaagsma is trots: "De jury vond het een spectaculair onderzoek. We hebben een sleutelproces ontdekt én keihard bewezen, waarmee misschien een nieuwe behandelmethode voor astma kan worden ontwikkeld. Er waren elf inzendingen, allemaal van verbazend goede kwaliteit, en daarvan was Gosens' proefschrift dus de beste."

De FIGON Geneesmiddeldagen waren niet alleen voor gevestigde wetenschappers en industriëlen. Ook studenten kwamen aan bod. Zij hadden zelf voor de derde keer de Student Corner georganiseerd. Audrey Soetebroek, één van de vijf organisatoren van de studentenvereniging KNPSV, legt uit: "We hebben zelf een onderwerp gekozen dat past bij het thema van de FIGON dagen, namelijk off-label gebruik van medicijnen. Professor Timmerman heeft drie panelleden gevraagd om het thema in te leiden en de discussie te voeren." Panellid Dr. Carin Rademaker (UMCU) legde de groep van ongeveer zestien studenten uit het hele land drie stellingen voor over het belang en de promotie van off-label medicijnen, en over de verantwoordelijkheid voor het gebruik ervan. De andere panelleden konden hun mening geven over de stellingen, evenals de studenten. Mede-organisatrice Rianne van den Ham vindt de opzet geslaagd: "De inleiding van mevrouw Rademaker was heel goed. De discussie begon al voor zij klaar was. Iedereen deed goed mee." "Het was heel interessant," vindt ook Soetebroek, "We krijgen er tijdens onze studie nauwelijks iets over."

Ten slotte kregen drie deelnemers de FIGON posterprijs uitgereikt. De hoofdprijs ging naar een gelukkige Teresa Gonzalo van de afdeling Farmacokinetiek en Drug Delivery van de Universiteit Groningen. Deelnemers en organisatoren kunnen terugkijken op een geslaagd evenement. In de woorden van Marijke Haas van Biomade: "Ik kom voor het verbreden van kennis, voor het bijpraten met collega's. Hier moet je zijn, hier gebeurt alles."

Het volledige artikel is gepubliceerd in Conceptuur 45, december 2005.