“Begin dit jaar bemerkten we een toenemende onrust in de markt,” zegt Joeri Vercammen, manager van IS-X, de expertenafdeling van Interscience. “Leveranciers van grondstoffen en producenten van verpakkingen vragen steeds vaker aan ons hoe om te gaan met MOSH/MOAH.” Dat komt onder andere doordat Foodwatch (her)publiceerde dat 52 van de 120 producten die ze liet testen deze verontreinigingen bevatten. Maar het is onduidelijk hoe erg dat is.
Interpretatie is lastig
Het probleem is tweeledig. Aan de ene kant is er geen allesomvattende wetgeving over deze stoffen. Er zijn geen normen over hoeveel er in voedsel mag voorkomen of hoe je dat moet bepalen. Daardoor gebruikt elk lab zijn eigen methode en is er veel onduidelijkheid over hoe deze data moet worden vergeleken.
Ten tweede is de kwantitatieve analyse van MOSH/MOAH niet eenvoudig. De meest geschikte methode is GC, maar dat stuit op een aantal uitdagingen, vertelt Vercammen. “Het lastigste is de interpretatie van de data. MOSH en MOAH verschijnen op het chromatogram als twee bulten met wat uitschieters. Probeer daar maar eens een eenduidige interpretatie aan te geven. Welke piek hoort wel bij MOSH of MOAH en welke niet? Hoe kwantificeer je zo’n bult? Daarbij ontstaan grote verschillen tussen labs en kan het voorkomen dat het ene lab MOSH en MOAH rapporteert in een monster, en het andere lab in hetzelfde monster de resultaten niet aan MOSH/MOAH toeschrijft.”
Bewuste keuze
De wetgeving gaat mogelijk veranderen. In januari heeft de EU een aanbeveling gepubliceerd die zegt dat alle lidstaten de aanwezigheid van minerale oliën in voeding moeten monitoren in 2017 en 2018. Aan de hand van de verzamelde gegevens wordt daarna bepaald of normen nodig zijn. “Het is hierbij belangrijk dat iedereen op dezelfde manier meet. Daar zijn wel richtlijnen voor opgesteld, maar wij helpen producenten en leveranciers ook bij het ontwikkelen van betrouwbare methodes. Ons doel is een globale aanpak zodat we data kunnen verzamelen, vergelijken en analyseren,” zegt Vercammen.
Voordat labs nu allerlei nieuwe apparatuur gaan aanschaffen voor MOSH/MOAH-analyses, pleit Vercammen ervoor om eerst te inventariseren hoe een lab opereert. “Doen zij slechts enkele analyses van één type product, dan is een handmatige monstervoorbereiding met SPE en een eenvoudige GC met FID voldoende. Bij grotere aantallen samples kan automatische monstervoorbereiding tijd en geld besparen. Gaat het om een groter commercieel lab dat stalen van verschillende herkomst moet analyseren dan is online LC-GC een uitkomst. Voor uitdagende stalen is een GCxGC methode ontwikkeld. De extra dimensie die deze techniek biedt, bevordert de interpretatie van de resultaten. Al deze methoden kunnen een goede analyse van MOSH/MOAH leveren,” aldus Vercammen.
Wat is MOSH/MOAH?
De twee afkortingen worden gebruikt voor twee groepen koolwaterstoffen die in ons voedsel terecht kunnen komen en schadelijk kunnen zijn voor onze gezondheid. Ze komen uit minerale oliën, bijvoorbeeld uit coatings van verpakkingen en drukinkt van gerecycled karton, maar kunnen ook bij het productieproces in voeding terecht komen, bijvoorbeeld uit smeermiddelen van de machines. MOSH (Mineral Oil Saturated Hydrocarbons) wordt ervan verdacht schadelijk te zijn, MOAH (Mineral Oil Aromatic Hydrocarbons) is zelfs mogelijk carcinogeen.
Dit artikel verscheen in [Update] Chromatografie, bijlage bij C2W18, oktober 2017 en MeMo 8, oktober 2017.
