Kirgizië - onontdekt vliegparadijs
Bastienne Wentzel

18 oktober 2014, Riser

Een mailtje van Duitse vliegvrienden: of ik meega naar Kirgizië. Waarheen zeg je? De groep, waaronder veel NOVA medewerkers en teampiloten, is uitgenodigd door de plaatselijke paraglidingpionier. Ze gaan tien dagen rondtrekken door dit bergachtige land. Ik zeg meteen ja en boek de vliegtickets die opmerkelijk goedkoop zijn. Daarna zoek ik eens op waar Kirgizië eigenlijk ligt.

Kirgizië, of Kyrgyzstan zoals het internationaal beter bekend staat, is een van de ex-Sovjetrepublieken in Centraal Azië. Kirgizië is een bergland, het bestrijkt de uitlopers van het Pamir en Tien Shan gebergte. Uitlopers van nog steeds zo'n 7000 meter hoog. Het hele land ligt gemiddeld boven de 2700 meter. Samen met Kazachstan, Tajikistan, Oezbekistan en Turkmenistan vormen ze het in de reizigerswereld bekende groepje 'stannen'.
Via de bekende paraglidingwebsites word ik niet veel wijzer over de vliegplekken in het land. Toeristisch is het vrijwel onontdekt, laat staan dat paraglidingtoerisme er bestaat. Ik laat me dus maar verrassen. Ook de organisator van de trip, NOVA-marketingman Mik Broschart, weet niet wat ons te wachten staat. Hij wil zijn merk promoten met hulp van zijn vliegvriend Kalibek Kadyr, onze gastheer en gids voor de trip en heeft daarvoor een berg testschermen meegenomen voor een minitestival.
Kalibek heeft het paragliden in Kirgizië opgezet, is er instructeur en heeft de pakweg dertig lokale piloten opgeleid. Tevens bezit hij een flyers lodge die deze week vol zit met wellnesstoeristen die een paardenmelkkuur volgen. Daar kunnen we dus niet overnachten. Maar Kalibek, een rijke Kirgiez met diverse bedrijven die nu voornamelijk met zijn hobby vliegen bezig is, regelt voor ons prima onderkomens, evenals vijf goede terreinwagens om de startplekken te bereiken. Een autoverhuurbedrijf is er niet en hotels staan enkel in het Russische (Cyrillische) schrift aangegeven. Een gids en vertaler is dus wel handig in dit land.  

Onzichtbare bergen
De eerste dagen hebben we pech. Na een dag stromende regen is het rond de hoofdstad Bishkek, waar het testivalletje gaat plaatsvinden, vreselijk vochtig. De wolkenbasis ligt op een paar honderd meter boven de landing. De prachtige besneeuwde bergtoppen van de Ala Archa die achter de groene startheuvels moeten liggen blijven dagenlang onzichtbaar. We spelen wat op de lagere starts en de lokale piloten vermaken zich met het testen van de schermen. Er zijn zelfs een paar militairen die speciaal gefabriceerde NOVA-schermen in camouflagekleuren vliegen. Ook zij hebben leren vliegen van Kalibek.
Op dag drie is de wolkenbasis zo ver opgetrokken en het modderpad naar de hoge startplek volgens Kalibek zo ver opgedroogd dat we naar boven kunnen. We glibberen en glijden door de groene heuvels en op de top aangekomen moet een kudde paarden de startplek nog vrijgeven.
We hebben mooi uitzicht over de vallei waar Bishkek ligt en de vliegmogelijkheden zijn eindeloos. Mits die donkere bui vanachter uit de bergen niet te snel aan komt waaien. De lokale piloten hebben een soort minicompetitie opgezet met waypoints waarbij je punten scoort voor elk waypoint dat je aanvliegt. In welke volgorde dan ook. Geweldig, competitievliegen voor dummies. Terwijl anderen de bergketen afvliegen, ga ik het vlakland in en kan een aardig rondje vliegen. Na mijn landing duikt er uit het graanveld een jongetje op dat graag helpt vouwen en dan weer de blauwe poort van zijn huis in verdwijnt.
Burkhard krijgt het voor elkaar om binnen de muren van het presidentiële paleis te landen. Daar krijgt hij uiteraard te maken met de bewaking: liggend en met een geweer op zich gericht moet hij paspoort, Leatherman-mes en geld afgeven. Nadat Kalibek het misverstand telefonisch opheldert, mag Burkhard gaan. Het mes krijgt hij niet terug en zijn paspoort kost twintig euro. Een soepele oplossing als je erover nadenkt. Stel dat er zomaar iemand in de tuinen van ons koninklijk huis zou landen?
 
Spectaculaire vliegplek
De Ala Archa bergketen laat zich helaas niet meer zien. We vertrekken naar het zuiden richting de afgelegen Suusamyr-vallei. Als er al toeristen zijn in Kirgizië, zijn ze niet hier. We rijden over de bijna 3500 meter hoge Too Ashuu pas met keurig onderhouden asfaltweg. Het hoogste stuk is vervangen door een ijzingwekkend slechte tunnel. Vingers kruisen en hopen dat er niets gebeurt onderweg, want vergiftiging door uitlaatgassen is hier heel reëel.
Net als we weer uit de sneeuw zijn en een fotostop maken voor het schitterende uitzicht zegt Kalibek: hier is de startplek. Wow! We staan op ruim 3000 meter op een steile grashelling. We hebben uitzicht op een vallei zo'n 700 meter onder ons van tientallen kilometers breed. De bergketen aan de overkant bestaat uit een reeks vierduizenders. We staan op de flanken van net zo'n keten: zo'n zestig kilometer naar het westen en veertig naar het oosten kun je de besneeuwde toppen volgen. Het is strakblauw met wat cumulusjes en er komt af en toe een warm zuchtje wind naar boven waaien. Klaar voor de start!
Dat valt een beetje tegen, want op drie kilometer hoogte je spullen klaarmaken op een steil grasveldje kost iets meer zuurstof dan er in de lucht zit. Een stuk of drie, vier piloten zijn snel weg en ik ga er achteraan. Vastbesloten om niet uit te zakken met de lichte lift. Het lukt, op de plekken die Kalibek aanwijst is inderdaad thermiek te vinden. Ik klim tot ik uitzicht heb op de sneeuwpieken achter me en over de enorme vallei voor me. Op zo'n spectaculaire plek ben ik nog niet vaak geweest.
Een aantal piloten vliegt de hele keten af of maakt een mooi rondje door de vallei. Robert uit Oostenrijk heeft zijn vol bivouac spullen mee en blijft de nacht in de bergen. We landen allemaal op de grote grasvelden tussen de lokale bewoners. Die willen wel even een helm passen, de kinderen krijgen meegebrachte ballonnen van een vliegschool en anderen doen er uren over om de paar kilometer naar de hoofdweg te lopen. Een uitnodiging voor thee en eten kun je natuurlijk niet afslaan, dus dan ben je wel een uurtje zoet.
We overnachten in het ski resort - met één skilift - in oude treinwagons. Die zijn keurig omgebouwd tot slaapkamers met warme douche. De volgende dag doen we het vliegen nog eens over. De thermiek gaat al een uur eerder aan en aan het begin van de middag komen overal donkere buien opzetten. Tijd om weer terug te rijden naar Bishkek.
 
Elke dag vliegen
Het volgende uitstapje voert ons naar het oosten van het land, langs het op een na grootste bergmeer van de wereld Issyk Köl. We rijden 180 km langs de kust van het helderblauwe meer. Sneeuwbergen aan de overkant, mooie dreigende wolkenluchten. De auto's worden een beetje moe. Onze Land Rover heeft een probleem met de versnellingsbak. Van een ander is de stuurbekrachtiging stuk. Een veer breekt van de derde en de vierde auto houdt er ineens mee op: dynamo stuk dus de accu's laden niet meer op. Dat laatste kost ons een middag vliegen: we zijn pas laat in het gezellige Alakol vliegers-guesthouse in Karakol. In de carport staat een paramotor, de eigenaar vliegt zelf ook. In het avondzonnetje persen we er een paar minuten dobberen uit op het plaatselijke oefenheuveltje.
De volgende dag hangen de wolken laag en kunnen we weer niet van de spectaculaire uitzichten genieten. We bevinden ons hier niet ver van de Khan Tengri, de meest noordelijk gelegen 7000-meter piek op de grens met China. We rijden naar het plaatselijke ski-resort en lopen de laatste 600 meter naar de startplek. Helaas draait de skilift niet in de zomer. Wanneer we boven zijn is de bewolking net weer helemaal dichtgetrokken. Een beetje geluk zit er niet in en voordat het weer gaat regenen taaien we af. Toch lukt het Steve, een X-Alps piloot, als enige om nog een glijvluchtje te maken van een paar honderd meter. Hij heeft in ieder geval elke dag gevlogen ondanks het weer.
Kalibek verzekert ons dat er nog veel meer vliegstekken zijn in het land. We hebben nog zo weinig gezien! En hij heeft gelijk: dit is een land om nog eens terug te komen!

Dit artikel is gepubliceerd in Riser 57, oktober 2014.
BMedia verzorgde de tekst, foto's en tevens vormgeving van dit artikel.