Industrie 4.0, de volgende industriële revolutie of digitale transformatie. Hoe je het ook noemt, voor labs in de wetenschap en industrie is het niet meer een onontkoombaar ongemak maar een manier om de productiviteit te verbeteren, handmatige werkzaamheden terug te dringen en innovatie te stimuleren. Als een laboratorium niet digitaliseert, is het op veel fronten niet doeltreffend, vindt Arjan Flierman, Product Manager Digital Science bij Thermo Fisher Scientific. "Dit loopt uiteen van ongepland onderhoud aan apparatuur en foutgevoelige label- en volgsystemen voor monsters tot het handmatig doorzoeken van ontelbare papieren documenten. Alle laboratoria digitaliseren wel zeker, maar het kan een uitdaging zijn voor gereguleerde laboratoria om het volledig te omarmen wanneer het beschikbaar is. Veel labs zijn gecertificeerd en hier zal de digitalisering langzamer verlopen dan bij de labs die niet volgens GMP werken."

Verbinding zoeken
Een van de beste manieren om deze transformatie te versnellen, is het promoten van digitale connectiviteit in het laboratorium. Thermo Fisher Scientific combineert bijvoorbeeld een LIMS (Information Management System), LES (Laboratory Execution System) en SDMS (Scientific Data Management System) in één systeem, Thermo Fisher™ SampleManager LIMS™ software. "Daarmee kunnen wetenschappers de processen en dataworkflows in hun lab met één oplossing beheren. Door gecombineerd beheer van dergelijke uiteenlopende elementen van het lab kan veel efficiënter gewerkt worden. Dit alleen is al een transformatie," aldus Flierman.
De meeste labs werken inmiddels met een LIMS, maar hebben dat systeem aangepast aan hun eigen eisen, wat kan leiden tot een laboratorium dat opereert als een individuele entiteit, in plaats van verbonden te zijn met de verdere organisatie. "Het LIMS is uitgegroeid van een silo binnen het laboratorium naar een geïntegreerd geheel met alle software eromheen, zoals ERP's en de instrumenten. Wij ontwikkelen producten die veel van de customisaties kunnen vervangen door standaardfunctionaliteit, zodat alle onderdelen beter samenwerken," zegt Flierman.

Betere samenwerking
De verbinding tussen alle beschikbare automatisering is de belangrijkste trend op dit moment, denkt Flierman. "Hoe meer er geautomatiseerd en gekoppeld is, hoe minder menselijke fouten er gemaakt worden." Verbonden workflows bieden de garantie dat processen correct worden gevolgd, dat de gebruikte instrumenten en apparatuur worden onderhouden en dat de analist is geschoold in zowel de betrokken apparatuur als de betrokken processen - essentieel voor naleving van ISO 17025 (een norm voor het uitvoeren van tests en kalibraties door laboratoria) en andere branchevoorschriften. Daarbij wordt gedurende de gehele cyclus, van verzameling tot archivering, de gegevensintegriteit bijgehouden. Flierman: "Op dit moment is data-integriteit en data-veiligheid een belangrijk item voor alle laboratoria, zodat zij een veilige en correcte dataflow van de monsterneming, het doorlopen van de complete levenscyclus, tot aan archivering en eventuele vernietiging kunnen bewerkstellingen."
Door het koppelen van verschillende systemen is daarnaast een veel betere samenwerking tussen laboratoria mogelijk. Dat voorkomt 'informatiesilo's', zegt Flierman. "Een sterkere samenwerking maakt snellere en eenvoudigere uitwisseling van ideeën en gegevens mogelijk en dit kan weer leiden tot meer high-impact onderzoek en een versnelling van wetenschappelijke innovaties en doorbraken. Binnen SampleManager LIMS software hebben we bijvoorbeeld een directe SAP interface, welke ervoor zorgt dat data zonder gebruikerstussenkomst uitgewisseld wordt. Thermo Fisher biedt onze klanten ook een veilige, cloud-based dataopslag, apps voor data-analyse en hulpmiddelen om samen te werken."