'Extreme botany' - Paramotors help conservationalists to protect ecosystems in Peru

Bij radiotherapie is foutloze identificatie van patiënten essentieel. Biometrische technologie maakt dit proces efficiënter en minder belastend. Hiermee wordt zowel de veiligheid als de patiëntenzorg verbeterd.

FLOW consortium to acquire a complete understanding of the cell's quality control network.

In the 2024 round of NWO Gravitation grants, the new consortium FLOW was awarded 23 million euros. Running from 2024 to 2034, FLOW will investigate the cellular factors that determine the fate of proteins throughout their life and learn how to influence that fate.

A chemically modified version of the antibiotic vancomycin is much more effective against MRSA and other Gram-positive bacteria than the original. Leiden university professor Nathaniel Martin and his group developed this guanidine modified lipoglycopeptide. They recently published their findings in the journal Science Translational Medicine.

A chemically modified version of the antibiotic vancomycin is much more effective against MRSA and other Gram-positive bacteria than the original. Leiden university professor Nathaniel Martin and his group developed this guanidine modified lipoglycopeptide. They recently published their findings in the journal Science Translational Medicine.

A promising target for cancer therapeutics is the protease family of cathepsins. Researchers from the Swiss EPFL institute in collaboration with Dutch researchers from Radboudumc in Nijmegen succeeded in developing a highly specific, targeted way of inhibiting cathepsin activity. The results were published in May 2024 in the journal Nature Chemical Biology.

Postdoctoral project: Innate immune activation and sterile inflammation in microglia in human brain

Timo Oosenbrug is fascinated by immune receptors. "It is the first line of defense against viruses," he explains. "But what makes it even more interesting is what happens when these receptors keep firing all the time, causing sterile inflammation. The translation to this clinical condition is exciting."

Een nieuwe toepassing voor een bestaand geneesmiddel betekent dat nieuwe patiëntgroepen sneller, beter en vaak tegen lagere kosten behandeld kunnen worden. Investeringen in deze repurposed drugs zijn hard nodig. Daarbij kan octrooibescherming voor de nieuwe toepassing van het bestaande middel als vliegwiel fungeren.

It reads like a storybook. In 2021, fundamental research conducted at AMOLF formed the basis for the startup company Lumetallix. The company developed an easy to use
and affordable method for the detection of lead. Two years later, Lumetallix has sold thousands of test kits and now has collaborations with scientists, NGO's and even forensic experts.

Ron Heeren established fundamental research in the field of mass spectrometry and imaging of molecules at AMOLF. When fundamental physics gradually changed to applied medical and biological research, he moved his group to Maastricht University. His M4i institute's research, which enables the visualisation of molecules on and in cells to help clinicians improve their therapies, is renowned worldwide.

Remarkably, we don't know everything about the common cold virus HKU1, part of the coronavirus family. ICI researcher Joost Snijder (Utrecht University) and his team recently not only proved where and how HKU1 binds to the host cell, but also showed how this binding triggers a remarkable conformational change of the spike protein that is fundamental to how this virus enters the cell.

Early 2024, a remarkable publication appeared in Science in which Florian Winau at Harvard and his team describe how they discovered the function of a specific glycolipid called Gb3 found on B cells. From their results, they conclude that Gb3 has the potential to act as an adjuvant to improve vaccines against viral infections such as influenza.

PhD project: Targeting metabolism of the enteric glial cell in Parkinson’s disease

The enteric nervous system possibly plays a key role in Parkinson’s disease, making it a target for possible treatment. Anastasia Markidi at Utrecht University set studies the effects of bacterial metabolites on enteric glial cells.

PhD project: The role and effect of pathogenic amyloid proteins on neutrophil extracellular trap formation in the central nervous system

Enebie Ramos Cáceres is a jack of all trades: his PhD project comprises chemistry and immunology and he is doing all that on his own. He not only develops chemical probes to study key enzymes related to NETosis, relevant to Alzheimer's disease, but he also collects, prepares and studies human blood samples to test his probes.

Omics data sets are an increasingly important part of the research of wet-lab cell biologists and immunologists. But they are usually not equipped with enough bioinformatics or coding skills to be able to analyse these data sets. A first for PhD students in the ICI program, this spring they had the opportunity to participate in the online training "Omic data analysis and visualisation using R" which focuses precisely on these skills.

Thermal peptide exchange technology. The term sounds like a simple lab protocol. But at a closer look it's a perfect example of multidisciplinary, multi-group research where a fundamental background, a good idea and an interest in technology lead to new insights and relevant medical applications. What started as an idea from the labs of Sjaak Neefjes and Huib Ovaa has now grown into a user-friendly method for screening immune cell responses to any antigen, developed in a collaboration between multiple research groups. (Image: Jolien Luimstra)

UbiQ was founded in 2010 as a spin-off of the Ovaa-lab at the Netherlands Cancer Institute. The small company develops reagents for ubiquitin research and is involved occasionally in drug discovery projects, says co-founder Farid El Oualid. "Our mission is ultimately to help patients. With UbiQ, we aim to explore all possible drug targets using our technology, and to facilitate others to do their research by providing reagents."

A superfamily of four-transmembrane proteins called tetraspanins are organizers of the membranes of immune cells. Although ubiquitous, understanding the precise role of some of these tetraspanins in the complement system is the challenge in this combined project in Utrecht and Leiden.

An imbalance between two types of T cells causes problems in autoimmune diseases and cancer. A selective intervention in the activity of these cells could be a therapeutic strategy, but the question is: how? Researchers in Utrecht and Leiden are finding unique metabolic features that discriminate between the two types.

Onderzoekers van AMOLF hebben ontdekt hoe het kan dat cellen niet ongebreideld delen in de darm. Een idee was dat dat komt doordat er voor elke cel die deelt er gemiddeld ook een stopt met delen. Maar dit model gaf geen goed antwoord op de vraag waarom de celgroei weinig fluctueert. Jeroen van Zon en collega's ontdekten nu hoe dat kan, door time-lapse filmpjes te maken van de cellen. Ze zagen dat twee dochtercellen van een moedercel altijd hetzelfde doen. Ze delen beide wel óf beide niet. Daardoor is de celgroei constant, met minder kans op kanker en andere ziektes.(Illustratie: AMOLF)

Specialists in single cell dynamics of research institute AMOLF together with CRISPR-Cas researchers of TU Delft were able to measure for the first time how quickly a single cell can build new memory and remove invading DNA using the CRISPR Cas system. Remarkably, they noted a large variability between individual cells in different populations. The results were published on April 25, 2022 in the open access scientific journal Molecular Systems Biology.

Following a single protein inside the cavity of a GroEL chaperone for the first time, researchers at AMOLF led by professor Sander Tans discovered how protein folding can be accelerated. Amino acid chains are pulled inside the open cavity of the chaperone, where they collapse on top of themselves and fold. The findings have implications for our understanding of cellular protein control and folding diseases. The research was published in Science Advances on March 4th.

Bloed- en beenmergkanker zijn goed te behandelen met een stamceltransplantatie van een donor, maar soms keert de tumor terug. Onderzoekers van het Radboudumc onder leiding van Harry Dolstra ontwikkelden een nieuw dendritische celvaccin. Dat heractiveert de afweercellen van de donor waardoor de tumor wordt opgeruimd. Ze toonden aan dat het vaccin veilig is voor patiënten.

Jongens die chemotherapie krijgen tegen kanker zijn later vaak onvruchtbaar. Ans van Pelt ontwikkelde met steun van ZonMW een manier om uit een stukje ingevroren weefsel van hun eigen testikel stamcellen op te kweken. Bij muizen is het gelukt om deze cellen terug te plaatsen in een testikel. Deze muizen krijgen gezonde nakomelingen. Nu is de tijd aangebroken om de therapie voor mensen te ontwikkelen.

AMOLF-onderzoekers ontdekten in samenwerking met onderzoekers van het Erasmus MC een genetisch mechanisme dat ervoor zorgt dat een eenmaal gedifferentieerde zenuwcel zijn identiteit behoudt. Het gaat om een neuron dat zout kan detecteren in de worm C. elegans. Die identiteit wordt door een genetische schakelaar tijdens de ontwikkeling van de cel aangezet. Jeroen van Zon en collega’s ontdekten nu hoe het kan dat die schakelaar nooit meer spontaan uit gaat. Het onderzoek staat in het wetenschappelijke tijdschrift eLife.

Bastienne Wentzel schrijft deze periode wekelijks nieuwsberichten voor technologietijdschrift en -website De Ingenieur (KIVI). Vind hier de links naar deze artikelen.

Kan een cel de toekomst voorspellen? Weet een bacterie bijvoorbeeld of zijn voedingsstoffen opraken, zodat hij zich aan moet passen? AMOLF-onderzoeker Pieter Rein ten Wolde denkt van wel en gaat met behulp van computersimulaties berekenen hoe eencellige organismen zoals bacteriën en gistcellen dat doen. Daarvoor kreeg hij onlangs de belangrijke ERC Advanced Grant toegekend.

Hoe halen cellen aan elkaar geklonterde eiwitten uit elkaar? Onderzoekers van AMOLF en de universiteit van Heidelberg laten zien dat de moleculaire chaperonne ClpB aan enkele eiwitketens trekt, en deze zo uit de klont haalt. Ze publiceren hun resultaten op 29 januari in Nature.

Een nieuwe manier van fossielen analyseren aan de hand van bewaard gebleven eiwit levert opmerkelijke inzichten. Zo is bijvoorbeeld onlangs een pas ontdekte mensachtige, de Denisovan, geïdentificeerd door analyse van een 160.000 jaar oude kaak. Maar in dit nieuwe vakgebied, paleoproteomics gedoopt, is nog veel meer gaande.

De lichaamseigen, cannabisachtige stof 2-AG stimuleert alcoholgebruik. Onderzoekers vonden een stof die de vorming van dit endocannabinoïde remt. Dat zorgt ervoor dat alcoholverslaafde muizen minder alcohol gebruiken.

Het succes van celtherapie betekent wel dat geschikte cellen op grote schaal en betaalbaar geproduceerd moeten worden. Een Israëlisch biotechbedrijf bedacht een oplossing met placentacellen.

Bioprocestechnologie is van oudsher een batchtechnologie, waarbij cellen in een gesloten bioreactor enkele weken groeien en daarna geoogst worden. Maar sinds een aantal jaar werken fabrikanten aan het continu maken van dit proces. Met name de kolomchromatografie voor zuivering wordt aan gewerkt. Wat is er bereikt en wat zijn de uitdagingen? Experts van vier bedrijven uit het veld geven een inkijkje.

Hoe brengt een Leids bedrijf geneesmiddelen efficiënt en in een nieuw jasje op de markt, zonder lab of fabriek en met slechts vier medewerkers? BiosanaPharma werkt samen met andere professionele kennisbedrijven over de hele wereld.

Pijn zit tussen je oren. Letterlijk, want het signaal dat er ergens iets mis is in je lijf wordt in je hersenen vertaald naar ‘ik heb pijn’. En dat is maar goed ook, want pijn zorgt ervoor dat we maatregelen nemen om de oorzaak van de pijn weg te nemen of te verminderen. Maar er zijn verschillende soorten pijn, zoals bij een verwonding of ziekte, of acute en chronische pijn. Pijn is niet voor iedereen hetzelfde. Zo zijn er genetische verschillen en verschillen tussen mannen en vrouwen. Daarom zijn er veel verschillende klassen pijnstillers met ieder hun eigen werking en toepassing. De vrij verkrijgbare pijnstillers zoals paracetamol en ibuprofen kent iedereen. Werken die niet voldoende, dan grijpt de arts naar krachtiger pijnstillers zoals morfine, opioïden genoemd. Die stoffen werken meestal erg goed tegen de pijn, maar hebben grote nadelen zoals bijwerkingen en een kans op verslaving. Daarom zoeken artsen en onderzoekers naar nieuwe methoden om pijn te bestrijden en daarbij kijken ze niet alleen naar nieuwe chemische middelen.

Single use bioproductie is bezig aan een enorme opmars en biedt veel voordelen boven productie in roestvrijstalen vaten. Maar een onaangename bijkomstigheid is de productie van een berg plastic afval. Dat is niet goed voor het milieu. Toch?

Maurice Whelan, die dit jaar de Francqui leerstoel aan de Vrije Universiteit Brussel bekleedt, zet zich in om nieuwe technologie te ontwikkelen en te promoten voor toxicologische tests waarbij proefdieren niet meer nodig zijn.

Een celkweek in een petrischaaltje of een proefdier is niet altijd geschikt om medicijnen op te testen. Daarom zijn sinds enkele jaren organs-on-a-chip beschikbaar. Op deze plaatjes van kunststof of silicium kunnen cellen groeien in een vrij natuurlijke omgeving, inclusief een stroom van kweekmedium voor onder andere de aan- en afvoer van essentiële stoffen. De weefsels die op deze organs-on-a-chip worden gekweekt, vaak afkomstig van stamcellen, vertonen dezelfde eigenschappen als het orgaan waar ze model voor staan. Zo is er een long op een chip die kan ‘ademhalen’ voor onderzoek naar astma en chronisch obstructieve longziekte. Met sensoren en microscopen kunnen onderzoekers kijken hoe het weefsel bijvoorbeeld reageert op een potentieel geneesmiddel. Nieuwe geneesmiddelen zijn nog niet met de techniek ontwikkeld omdat het onderzoek nog in de kinderschoenen staat. Maar de ontwikkeling van steeds kleinere chips en sensoren en doorbraken in de stamceltechnologie en DNA-technieken hebben ervoor gezorgd dat organs-on-a-chip nu klaar zijn om het ontstaan en de behandeling van ziekten mee te onderzoeken.

Gebruikers aan het woord: prioriteit voor monsterveiligheid, continuïteit en monitoring.

Met onder andere: VUMC Biobank | Genenbank bananen | Nieuwe vriezers | Advies van experts.

Bastienne Wentzel verzorgde de redactionele inhoud van deze Update.

Voedsel kan sporen van minerale oliën bevatten. Dat is niet echt nieuws, maar het staat na nieuwe berichten weer in de belangstelling. Hoeveel zit er eigenlijk in ons voedsel en is dat een probleem? De betrouwbare analyse van deze stoffen in voedsel blijkt een uitdaging.

Chromatografie voor iedereen: Trend: klein, snel en gebruiksvriendelijk.

Met onder andere: Innovatieve GC | Monstervoorbereiding | Food&Life Science | Vloeistofchromatografie.

Bastienne Wentzel verzorgde de redactionele inhoud van deze Update.

Single use biedt enorme kansen vanwege de explosieve groei die deze markt vertoont. Dat vereist een scherp oog op kwaliteit, bijvoorbeeld wat betreft leachables&extractables. Standaardisering is onderweg.

Ouder worden gaat vanzelf, maar veroudering is een gecompliceerd proces. Alles wat bijdraagt aan het verval van een systeem; een mens, dier of ding, is veroudering. Slijtage, ziekte en sterven zijn onderdelen ervan. Mensen en de meeste andere organismen verouderen deels doordat onze genen niet perfect staan afgesteld. Maar we verouderen ook door pech: we staan bloot aan bijvoorbeeld zonnestraling of toxische stoffen waardoor we eerder ouder worden. En gezond leven draagt weer bij aan het vertragen van het proces.

Kostenbesparing en flexibiliteit in productie zijn slechts enkele van de voordelen van standaardisatie van single-use componenten. De industrie werkt naar zo'n standaard toe.
BMedia verzorgde enkele redactionele artikelen voor deze C2W Update Single Use, juli 2016, waaronder het volgende artikel.

Stabiel-isotoop gelabelde referentie-eiwitten voor MS zijn lastig te maken en duur. De oplossing: zorg dat cellen gelabelde eiwitten produceren.

Many IMM graduates pursue a career in academia. But just as many of them venture out into an industrial career to contribute to the valorization of scientific research. Silvie Meeuwissen is one of those scientists. After a successful but fundamental PhD project she preferred the more applied research at ChemConnection, a contract research and manufacturing company. From the state of the art laboratory of the company in Oss she tells us why.
This interview appeared in the 2015 annual report of the Nijmegen Institute of Molecules and Materials (IMM).

"Overgangsmetaalcomplexen zijn heel veelzijdige katalysatoren. Maar in vergelijking met enzymen zijn ze langzaam," stelt biochemicus Gerard Roelfes. Enzymen daarentegen kennen slechts een beperkt aantal chemische kunsten. Daarom combineert Roelfes beide.

Een beetje van het lab en een beetje van jezelf. Dat is de essentie van tissue engineering, waarbij je het lichaam er toe aanzet zelf kapotte onderdelen te repareren. Polymeren helpen daarbij een handje.

Een muis met een mensenoor op zijn rug baarde eind jaren negentig opzien. Wetenschappers waren erin geslaagd een bioafbreekbare mal in de vorm van een oor te bekleden met cellen en te plaatsen onder de huid van een muis, zodat de cellen gaan groeien. Nu was dit geen echt, werkend oor, maar het principe was bewezen: het is mogelijk om cellen te laten groeien op een drager, zodanig dat ze oud of kapot weefsel kunnen vervangen en vernieuwen.

Zelfs in je diepste slaap zijn je hersenen op en top actief. Je brein verwerkt dan allerlei herinneringen. Misschien is het ook wel mogelijk slapend iets nieuws te leren met speciale technieken. In de toekomst zouden deze technieken mensen van hun angsten of depressies af kunnen helpen. Of er gewoon voor zorgen dat je slapend je examen haalt.

De Amerikanen Robert Lefkowitz en Brian Kobilka delen dit jaar de Nobelprijs voor de Chemie voor het onderzoek naar receptoren, de zintuigen van een cel.